راهنمای انتخاب شیر پروانهای مناسب | سایز، فشار، جنس و استاندارد
شیر پروانهای (Butterfly Valve) یکی از پرفروشترین و کاربردیترین شیرآلات صنعتی است که بهخاطر قیمت مناسب، سرعت عملکرد بالا، وزن کم و امکان نصب در فضاهای محدود گزینهای ایدهآل برای کنترل جریان سیالات مختلف محسوب میشود. اگر در جستجوی یک شیر صنعتی هستید که هم دوام بالا داشته باشد و هم نگهداری آسان، شیر پروانهای معمولاً اولین انتخاب کارشناسان است.
این شیر با یک دیسک چرخان ۹۰ درجه کار میکند و میتواند جریان را بهسرعت باز، بسته یا تنظیم کند. به همین دلیل در صنایع آب و فاضلاب، نفت و گاز، پتروشیمی، تهویه مطبوع (HVAC)، سیستمهای آتشنشانی و حتی خطوط غذایی و دارویی بهشدت استفاده میشود.
انواع شیر پروانهای و بررسی کاربرد آنها
در انتخاب شیر پروانهای (Butterfly Valve)، شناخت دقیق مدلهای مختلف آن بسیار مهم است؛ زیرا هر نوع طراحی برای شرایط فشاری، دمایی و نوع سیال متفاوت ساخته شده است. در ادامه انواع رایج شیر دستی را معرفی میکنیم تا سریعتر بتوانید مناسبترین مدل را برای پروژهتان انتخاب کنید.
شیر پروانهای ویفری (Wafer)
مدل ویفری رایجترین و اقتصادیترین نوع شیر پروانهای است که بین دو فلنج نصب میشود. این شیر بهدلیل طراحی باریک و وزن کم، برای سیستمهای آب، فاضلاب، تأسیسات ساختمان و پروژههای سبک بسیار مناسب است. آببندی قابلقبول، نصب سریع و قیمت مقرونبهصرفه از مزایای مهم این مدل محسوب میشود. البته برای فشارهای بسیار بالا گزینه بهتری وجود دارد.
شیر پروانهای فلنجی (Flanged)
نوع فلنجی دارای اتصال دو فلنج محکم است و برای خطوط حساستر با فشار بالاتر استفاده میشود. این مدل پایداری مکانیکی بیشتری دارد و نشت دهی کمتری ایجاد میکند. به همین دلیل در صنایع آبرسانی، پتروشیمی، نیروگاهها و سیستمهای انتقال سیال با فشار متوسط تا بالا کاربرد فراوان دارد. نصب آن ساده اما سنگینتر و گرانتر از ویفری است.
شیر پروانهای لاگ (Lug)
نوع لاگ دارای بوشهای رزوهدار برای اتصال بولتهاست و امکان جداسازی یکطرفه خط لوله بدون توقف کامل سیستم را فراهم میکند. این ویژگی آن را برای تعمیرات و نگهداری ایدهآل میکند. شیر لاگ نسبت به ویفری مقاومتر است و در صنایع بزرگتر، آتشنشانی و تاسیسات صنعتی کاربرد دارد.
شیر پروانهای یودی / دابل آفست (UHD / Double Offset)
در این مدل محور دیسک کمی انحراف دارد و همین طراحی، سایش آببندی را کاهش داده و عمر شیر را افزایش میدهد. شیرهای دابل آفست برای فشارهای بالاتر و دماهای بالاتر مناسب هستند و در صنایع نفت، گاز، بخار، شیمیایی و محیطهای خورنده استفاده میشوند. عملکرد بهتر و دوام بیشتر، آن را در سطح حرفهای قرار میدهد.
شیر پروانهای تریپل آفست (Triple Offset)
پیشرفتهترین نوع شیر پروانهای است که با سه انحراف هندسی طراحی میشود تا در دما و فشار بسیار بالا عملکرد دقیق و آببندی فلزی ارائه دهد. این شیر معمولاً در صنایع نفت، گاز، پالایشگاه، پتروشیمی و بخار فوقداغ کاربرد دارد. هزینه آن بالاتر است اما دوام فوقالعاده و آببندی 100٪ از مزیتهای اصلی آن است.
شناخت انواع شیر پروانهای کمک میکند بسته به فشار، دما، نوع سیال و شرایط پروژه بهترین انتخاب را داشته باشید. مدل ویفری برای کاربریهای عمومی، فلنجی و لاگ برای خطوط صنعتی و دابل و تریپل آفست برای شرایط سخت و دما/فشار بالا مناسب هستند. اگر خواستید، میتوانم یک جدول مقایسه نیز برایتان آماده کنم.
مقایسه شیر پروانهای نسبت به انواع دیگر شیرآلات
شیر پروانهای یکی از پرکاربردترین شیرآلات صنعتی است که در خطوط آب، فاضلاب، نفت، گاز و صنایع فرایندی استفاده میشود. محبوبیت بالای این شیر به دلیل قیمت مناسب، ساختار ساده و سرعت بالای عملکرد است. با این حال، مانند هر تجهیز دیگری، نقاط ضعف و قوتی دارد که باید پیش از انتخاب بررسی شوند.
مزایای شیر پروانهای
-
قیمت اقتصادیتر نسبت به شیرآلاتی مانند گیتولو یا بالولو
-
وزن و ابعاد کمتر که نصب در فضاهای محدود را بسیار آسان میکند
-
عملکرد سریع در باز و بسته شدن (¼ چرخش)
-
نگهداری سادهتر به دلیل قطعات کمتر
-
افت فشار پایین در مدلهای آفست
معایب شیر پروانهای
-
محدودیت در کنترل دقیق جریان نسبت به سوزنی و گلوب ولو
-
عدم مناسب برای فشارهای بسیار بالا در برخی مدلها
-
احتمال سایش دیسک در حالت نیمهباز در کاربردهای خاص
-
حساسیت به کیفیت سیال در مدلهای لاستیکی
جدول مقایسه مزایا و معایب شیر پروانهای
| ویژگیها | شیر پروانهای | شیر کشویی | شیر توپی | شیر سوزنی |
|---|---|---|---|---|
| قیمت | ⭐ کم | متوسط | بالا | متوسط |
| سرعت عملکرد | ⭐ بسیار سریع | کند | سریع | کند |
| وزن و فضا | ⭐ کم | زیاد | متوسط | زیاد |
| تحمل فشار بالا | متوسط | زیاد | زیاد | زیاد |
| کنترل جریان | متوسط | ضعیف | متوسط | ⭐ عالی |
| نگهداری | آسان | متوسط | آسان | متوسط |
| کاربردهای عمومی | ⭐ عالی | خوب | عالی | تخصصی |
کاربرد شیر پروانهای در صنایع مختلف
چرا انتخاب صحیح شیر پروانهای اهمیت دارد؟
انتخاب شیر پروانهای مناسب، کلید عملکرد بهینه و ایمنی سیستمهای صنعتی است. سایز، فشار کاری، دما، نوع سیال، جنس بدنه و دیسک، نوع اتصال و رعایت استانداردها عواملی حیاتی در تصمیمگیری هستند. شیرهای پروانهای به دلیل وزن کم، نصب آسان و قابلیت عملکرد در شرایط مختلف، در صنایع آب، فاضلاب، نفت و گاز، بخار و سیستمهای آتشنشانی بسیار محبوباند. انتخاب آگاهانه، کاهش افت فشار، افزایش عمر تجهیزات و کاهش هزینههای نگهداری را تضمین میکند. خرید از برند معتبر و نمایندگی رسمی، تضمینی برای کیفیت و خدمات پس از فروش است